წინამდებარე ნაშრომი, რომელშიც გაერთიანებულია გასული საუკუნის 30-ანი წლებიდან ბოლო ხანების ჩათვლით შესწავლილი საქართველოს ადრეული შუასაუკუნეების სხვადასხვა ხასიათის არქეოლოგიური ძეგლები, სახელმძღვანელოა უმაღლესი სასწავლებლების სტუდენტებისთვის. მასში თავმოყრილია შუასაუკუნეების საქართველოს არქეოლოგიაში მომუშავე სპეციალისტების მრავალწლიანი მუშაობის შედეგები. წიგნში წარმოდგენილია საქართველოს შუასაუკუნეების არქეოლოგიური ძეგლების შესწავლის ისტორია; განხილულია ნაქალაქარები და ნასოფლარები; ეკლესია-მონასტრები და ციხესიმაგრეები; სამაროვნები, სამარხთა ტიპები და დაკრძალვის წესები; ხელოსნური ნაწარმი - კერამიკა, მინა და სხვ. სახელმძღვანელო განკუთვნილია როგორც სტუდენტებისთვის, ისე არქეოლოგების, ისტორიკოსებისა და საერთოდ, ჩვენი ქვეყნის წარსულით დაინტერესებულ მკითხველთა ფართო წრისათვის.